Nominacja do Nagrody PSC w kategorii „Pełnometrażowy film fabularny” za zdjęcia do filmu „Żeby nie było śladów”
Kacper Fertacz
Urodził się w Koszalinie, ukończył Wydział Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, a także Budapest Cinematography Masterclass Vilmosa Zsigmonta i Elmera Ragalyi. Jest członkiem Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych (PSC). W 2021 r. został laureatem Nagrody PSC za Najlepsze zdjęcia do odcinka serialu „Król”, odc. 6.
Kacper Fertacz zdobywał doświadczenie jako autor zdjęć, a także montażysta przy etiudach szkolnych (m.in. „Moje Gwiezdne Wojny”, „Portret zakonnicy” (2005), „Razem” (2006) „15 lat milczenia”, „Warszawianka”, „Papieros”, „Myjnia” (2007), „Wiem, kto to zrobił”, „Bal przebierańców” (2008) itd.
W 2009 r. jako autor zdjęć oraz twórca komputerowych efektów specjalnych zrealizował „Pod wiatr nie popłynie słodki zapach kwiatów” z cyklu „Dekalog 89+”.
W twórczym duecie z reżyserem Janem P. Matuszyńskim pracują od czasów szkolnych: (etiudy „Razem”, „Myjnia”), później realizacji filmów dokumentalnych („15 lat milczenia”, „Deep love”, „Niebo”), krótkometrażowych filmów fabularnych („Offline”) i teledysków („Take my hand”). W 2015 r. nakręcili wspólnie wielokrotnie nagradzany portret rodziny Beksińskich, czyli „Ostatnią rodzinę”. W 2020 r. Fertacz pracował jako autor zdjęć z Janem P. Matuszyńskim przy serialu „Król”, zaś w 2021 – przy filmie odwołującym się do życiorysu Grzegorza Przemyka pt. „Żeby nie było śladów”. Za ten obraz otrzymał Nominację do Nagrody PSC w kategorii „Pełnometrażowy film fabularny”.
Kacper Fertacz współpracował również z innymi twórcami: w 2014 r. z reżyserką Weroniką Migoń przy filmie fabularnym „Facet (nie)potrzebny od zaraz” i w tym samym roku z Krzysztofem Skoniecznym przy „Hardkor disco”.
Jest autorem zdjęć do filmu fabularnego „Czerwony kapitan” (reż. Michal Kollár, 2015), a w 2016 r. pracował z Martą Karwowską przy „Tarapatach”.
O realizacji 10-minutowej sekwencji z udziałem dzieci w tym filmie mówił w następujący sposób: „Zdjęcia kręciliśmy w długich, ciasnych podziemnych korytarzach w Modlinie i w Warszawie. Nie mieliśmy możliwości ukrycia światła ponad głowami bohaterów ani schowania lamp gdzieś z boku. Chciałem, stworzyć wrażenie, że jedynym źródłem światła w scenie są małe latarki trzymane przez dzieci. Oczywiście w takiej sytuacji, praktycznie cały korytarz – z wyjątkiem miejsca gdzie akurat są nasi bohaterowie – byłby niewidoczny. Problem rozwiązałoby ustawienie dużych jednostek światła z tyłu za odtwórcami, ale oczywiście nasuwałoby to pytania, dlaczego dzieci nie idą w stronę światła, skoro szukają wyjścia – nie lubię kiedy światło nie ma logicznego uzasadnienia.
Ostatecznie świeciliśmy światłem ambientowym, dużo ciemniejszym niż światło latarek. Wydobywało ono szczegóły, ale dzięki temu, że było bardzo miękkie i jego źródło było niewidoczne zyskaliśmy wrażenie, jakby wzrok już trochę przyzwyczaił się do panującego półmroku. Na planie wykorzystywaliśmy panele ledowe o niewielkiej mocy, zasilane bateryjnie, ponieważ nie było możliwości pociągnięcia kabla tak, aby nie był o widoczny w kadrze. W załamaniach ścian przyklejaliśmy ledy emitujące słabe światło i zarysowujące jedynie kontury. Pracowaliśmy w trudnych warunkach, zimnie i wilgoci, więc baterie lampek ledowych bardzo szybko się rozładowywały.
Drugim, głównym, źródłem światła były rekwizyty bohaterów – stare latarki, które dzieci trzymały w dłoniach, oświetlając sobie drogę. Jedna z nich (stara latarka ciotki) została przerobiona przez rekwizytora -Adama Nowakowskiego, który usunął klasyczną żarówkę, i zamontował dużo mocniejsze ledy. Drugą, już współczesna latarkę wybraliśmy najmocniejszą z możliwych. Chciałem, żeby latarki stanowiły najjaśniejszy punkt w kadrze. W miejscach gdzie padało światło uzyskiwaliśmy jasny obraz, a poza nimi – znacznie ciemniejszy, ale z widocznymi szczegółami”.
Rok 2018 to współpraca przy filmie „Gotowi na wszystko. Exterminator” (reż. Michał Rogalski), zaś rok 2019 zaowocował zdjęciami do filmu dokumentalnego „Przypadek Johanny Langefeld” (reż. Władysław Jurkow).
Kacper Fertacz ma również na koncie zdjęcia do serialu „Nielegalni” (2018, reż. Jan Matuszyński, Leszek Dawid).
Twórca był wielokrotnie nagradzany na krajowych i zagranicznych festiwalach filmowych. Oprócz Nagrody PSC za najlepsze zdjęcia do odcinka serialu „Król”, jurorzy szczególnie docenili zdjęcia do filmów „Ostatnia rodzina” i „Hardkor Disco”.
O pracy przy „Królu” mówił w wywiadzie: – Cały scenariusz mieliśmy zawsze przy sobie na iPadzie, razem z notatkami, zdjęciami, planami oświetlenia, wszystkimi referencjami i storyboardami. Po otrzymaniu materiałów wideo po każdym dniu zdjęciowym wycinaliśmy klatki z każdego ustawienia i wklejaliśmy w scenariusz. To był nasz poranny rytuał. W ten sposób w formie komiksu „montowaliśmy” wstępnie nakręcony materiał i sprawdzaliśmy czy wszystko mamy i czy scena się opowiada.
Dzięki temu, kręcąc kilka miesięcy później scenę poprzedzającą albo kontynuację, mogliśmy sprawdzić w elektronicznym scenariuszu czy została skończona, w jakim planie ją nakręciliśmy, ustalić jak powinny wyglądać kolejne ujęcia itp. To bardzo pomogło w pracy – wspominał realizację „Króla” .
W 2016 r. otrzymał Nagrodę za najlepsze zdjęcia do filmu „Ostatnia Rodzina” w Konkursie Polskim na Festiwalu Camerimage oraz w tej samej kategorii na Chicago International Film Festival.
Dwa lata wcześniej (2014) został laureatem Nagrody za najlepsze zdjęcia do „Hardkor Disko” w Konkursie Polskim na Festiwalu Camerimage oraz w tym samym roku na Festiwalu Filmowym w Gdyni. W 2015 r. za ten film zdobył również nominację do nagrody PSC oraz do Polskich Nagród Filmowych „Orły” (w kategorii „Odkrycie roku”).
Na kilku festiwalach doceniono również film krótkometrażowy „Strażnicy” ze zdjęciami Fertacza. W 2013 r. operator został laureatem Nagrody za zdjęcia do tego filmu na Festiwalu Młodego Kina „Piękni Dwudziestoletni” i na Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Amatorskich i Niezależnych „Offeliada”.
Dwukrotnie zdobywał wyróżnienia w konkursach filmów reklamowych Kodaka – za „Sympatia.pl” (wyróżnienie za scenariusz) i „LG Wievty” (wyróżnienie za zdjęcia).
Źródła:
https://zaagencja.com/people/autorzy-zdjec/25/kacper-fertacz
https://filmpolski.pl/fp/index.php?osoba=1161620
https://www.filmweb.pl/person/Kacper+Fertacz-139127/awards
“Film&Tv Kamera” nr 3/2017 i 1/2021.
