Jacek Petrycki
Autor zdjęć do ponad 200 filmów: dokumentalnych, fabularnych i teatrów telewizji. Współpracował z Krzysztofem Kieślowskim, Agnieszką Holland, Marcelem Łozińskim, Antonim Krauze i innymi. Członek Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych (PSC), od roku 2019 jego wiceprzewodniczący. jest również członkiem Polskiej Akademii Filmowej.
Urodzony w Poznaniu; w 1970 roku ukończył Wydział Operatorski łódzkiej PWSFTViT. W bogatym dorobku zawodowym tegorocznego laureata Nagrody Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych za całokształt twórczości, na szczególną uwagę zasługują zdjęcia do filmów Krzysztofa Kieślowskiego („Spokój” – 1976; „Amator” – 1979; „Bez końca” – 1984), Agnieszki Holland („Aktorzy prowincjonalni” – 1978; „Kobieta samotna” – 1981; „Europa, Europa” – 1990; „Dybuk” – 1999; „Strzał w serce” – 2001), Marcela Łozińskiego („Wizyta” –1974; „Jak żyć” – 1977; „Próba mikrofonu” –1980; „Ćwiczenia warsztatowe” –1986; nominowanego do Oscara „89 mm od Europy” – 1993; „Żeby nie bolało” – 1998; „Poste restante” – 2008; „Tonia i jej dzieci” – 2011), Antoniego Krauzego („Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł” – 2011), Michała Szczerbica („Sprawiedliwy” – 2015), Andrzeja Barańskiego („Księstwo” – 2011), Kasi Adamik („Boisko bezdomnych” – 2008).
Imponująco przedstawia się dorobek Petryckiego w dziedzinie filmu dokumentalnego, a liczne obrazy jego autorstwa zaliczane są dziś do kanonu polskiego dokumentu. Nie byłoby filmu o Marku Hłasce „Piękny dwudziestoletni” (reż. Andrzej Titkow, 1986), „Pontyfikatu” – o polskim papieżu (reż. Andrzej Trzos-Rastawiecki, 1996), dokumentu Andrzeja Wajdy o wybitnym operatorze Edwardzie Kłosińskim „Kręć! Jak kochasz, to kręć!” (współautor zdjęć Marek Edelman, 2010) czy wreszcie nagrodzonego Srebrnym Lajkonikiem na Krakowskim festiwalu Filmowym „Dybuka. Rzecz o wędrówce dusz” (2015) w reż. Krzysztofa Kopczyńskiego, gdyby nie zdjęcia laureata tegorocznego Nagrody za całokształt twórczości.
Nie byłoby historycznego dokumentu „Czternaście dni. Prowokacja bydgoska” (2008, we współpracy z Grzegorzem Eberhardem), obrazującego wydarzenia marca 1981 roku, gdyby nie zdjęcia Petryckiego z sal obrad i spotkań działaczy związkowych.
Nie byłoby też archiwalnych notacji z solidarnościowego podziemia lat 80., gdyby nie zarejestrowane poza oficjalnym obiegiem obrazy, ilustrujące zmagania opozycji, podziemne akcje i konspiracyjne spotkania. Po trzech dekadach autor zmontował z nich „Moje zapiski z podziemia” (2011).
Tegoroczny laureat szczególnie ceni sobie trwającą od prawie ćwierć wieku współpracę z Agnieszką Holland, Krzysztofem Kieślowskim oraz z Marcelem Łozińskim.
Obrazem, który szczególnie zapisał się w pamięci jest „Strzał w serce” (2001) w reż. Agnieszki Holland, który dał operatorowi możliwość współpracy z utalentowanymi amerykańskimi aktorami (m.in. Giovanni Ribisi, Mikal Gilmore, Elias Koteas, Gary Gilmore, Sam Shepard) w zupełnie innych warunkach produkcyjnych, niż te, do których przyzwyczajony był wcześniej. Precyzyjnie zaplanowany okres przygotowawczy, dopracowanie szczegółów, dostęp do filmów z całego świata i kompetentne, rozbudowane piony realizacyjne – wszystko to złożyło się na doskonałe warunki pracy.
O współpracy z Agnieszką Holland mówi, że w jej filmach był nie tyle operatorem kreacyjnym, co werystycznym, który kamerą opowiadał o prozie życia.
Ze współpracy z Kieślowskim szczególnie ceni sobie pierwszy wspólny projekt – fabularny film telewizyjny „Spokój” – historię robotnika budowlanego z kryminalną przeszłością. Obraz podzielił los innych półkowników i na 4 lata został zatrzymany przez cenzurę.
Od ponad trzydziestu lat Petrycki z powodzeniem realizuje się także w zagranicznych produkcjach. Ma na koncie zdjęcia do wielu brytyjskich dokumentów, by wymienić choćby obraz o Tadeuszu Konwickim, zatytułowany „Palace Life” (1988), czy „Serbski epos” o wojnie domowej w Bośni (nakręcony razem z Bogdanem Dziworskim w 1992 r.) w reż. Pawła Pawlikowskiego.
Pokłosiem innej realizacji dla Telewizji BBC (stacja zamówiła film o najbardziej zanieczyszczonych miastach świata, a operatorowi przypadł w udziale „zaszczyt” sportretowania Śląska) było zainicjowanie Fundacji Nadziei, która służy pomocą dzieciom.
Dorobek Jacka Petryckiego został doceniony licznymi nagrodami i nominacjami. Nie sposób pominąć Nagrody dla najlepszego filmu polskiego w Konkursie Filmów Polskich Camerimage („Boisko bezdomnych” – 2008) i rok później na tym samym festiwalu nagrody Discovery Networks Central Europe za zdjęcia do „Poste restante”; „Orła” Polskiej nagrody Filmowej (również za „Boisko bezdomnych”, 2009); Platynowego Zamku na Festiwalu Filmów Dokumentalnych Off Cinema w Poznaniu w 2017 r. i wielu innych.
W 2010 r. Jacek Petrycki otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
W tekście wykorzystano fragmenty artykułu Mikołaja Jazdona „Partyzant kina”, Magazyn Filmowy SFP nr 11 z 2017 r.
